Miskraam

Bloedverlies in de eerste maanden van de zwangerschap kan diverse oorzaken hebben. Veelal is het bloedverlies onschuldig en stopt het vanzelf.

In de helft van het bloedverlies in de eerste maanden van de zwangerschap is er sprake van een miskraam. Dit gaat meestal gepaard met menstruatieachtige of weeenachtige pijn in combinatie met bloedverlies maar dit hoeft niet.

De oorzaak van een miskraam is bijna altijd een afwijkingen in de chromosomen die toevallig is ontstaan bij de bevruchting van de eicel. Dit leidt tot een stoornis in de aanleg van de zwangerschap waardoor de zwangerschap niet verder kan groeien en wordt afgestoten.

Wat is een miskraam

Een miskraam is het verlies van een vroege zwangerschap. Een miskraam wordt ook wel een abortus genoemd. Er zijn verschillende stadia van miskramen:

Blighted ovum: een zeer vroege miskraam, de groei is al vroeg in de zwangerschap gestopt en er is geen embryo ontwikkeld. Op de echo is alleen een vruchtzak zichtbaar.

Missed abortion: een iets latere miskraam, er is op de echo een embryo zichtbaar, alleen is er geen hartactie zichtbaar en is het embryo kleiner dan de zwangerschapsduur.

Deze vormen van een miskraam kunnen ongemerkt verlopen, of soms gepaard gaan met weinig (bruin) bloedverlies of geringe buikpijn.

Wat is de kans op een miskraam

Een miskraam is een vaak voorkomend en natuurlijk verschijnsel: bij tenminste een op de tien zwangerschappen treedt een miskraam op. De kans op een miskraam neemt toe met de leeftijd. Een keer een miskraam betekent meestal geen verhoogde kans bij een volgende zwangerschap op een nieuwe miskraam. Na twee achtereenvolgende miskramen kan onderzoek in het bloed van jou en je partner plaatsvinden naar de chromosomen en eventueel naar de stolling of afweerstoffen in het bloed.

Het verloop van miskramen

Miskraam in gang: bij een miskraam in gang gaat de baarmoeder het zwangerschapsweefsel uitdrijven en opent de baarmoedermond zich, dan ontstaat krampende pijn en bloedverlies.

Complete miskraam: het zwangerschapsweefsel is volledig uit de baarmoedermond gedreven. De pijn verdwijnt en het bloedverlies vermindert en de baarmoedermond sluit zich weer.

Incomplete miskraam: soms blijft er echter nog weefsel in de holte van de baarmoeder achter en is de miskraam (nog) niet compleet. Het bloedverlies en de krampen houden dan aan.

Mogelijke klachten bij een miskraam

Vaginaal bloedverlies en lichte menstruatieachtige pijn kunnen het eerste teken van een miskraam zijn.  Zwangerschapsverschijnselen zoals gespannen borsten en ochtendmisselijkheid nemen soms af vlak voor een miskraam. Bij een blighted ovum of een missed abortion heb je meestal weinig klachten. Wanneer het zwangerschapsweefsel wordt uitgedreven door samentrekkingen van de baarmoeder krijg je weeënachtige pijn en helderrood bloedverlies. De pijn en het bloedverlies nemen geleidelijk toe bij een miskraam en wanneer de baarmoeder geheel leeg is, weer af. Is de pijn of het bloedverlies te hevig of houdt het te lang aan, neem dan contact op met ons.

Wat als een miskraam is vastgesteld

Je kunt zelf niets doen om te voorkomen dat de miskraam optreedt. Er bestaat wel een keuze tussen drie manieren waarop de miskraam kan plaatsvinden:

Afwachten

Meestal komt een miskraam na het eerste bloedverlies binnen een aantal dagen op gang; soms duurt dit langer, zelfs een paar weken. Geleidelijk ontstaat krampende pijn in de baarmoeder en neemt het bloedverlies toe. De pijn verdwijnt vrijwel direct na een miskraam die normaal verloopt. Ook het bloedverlies vermindert dan snel en is vergelijkbaar met de laatste dagen van een menstruatie.

Voordelen van afwachten: je kunt er de voorkeur aan geven om af te wachten omdat een spontane miskraam een meer natuurlijk verloop geeft. Het verdriet kan thuis beleefd worden en eventuele complicaties van een curettage worden vermeden.

Nadelen van afwachten: Als je besluit om een spontane miskraam af te wachten, is het verstandig te bedenken hoe lang je wilt afwachten en dit met ons of de gynaecoloog te bespreken. Afwachten kan medisch geen kwaad en heeft geen gevolgen voor een nieuwe zwangerschap. Wel kan het emotioneel zwaar zijn.

Ook kan door ruim bloedverlies, pijn of door een incomplete miskraam alsnog een curettage nodig zijn. Zwangerschapsverschijnselen kunnen blijven bestaan zolang er nog zwangerschapsweefsel in de baarmoeder aanwezig is.

Misoprostol

Als een miskraam niet vanzelf op gang komt, kan dit met misoprostol opgewekt worden. Om de miskraam op gang te brengen worden een aantal tabletten vaginaal ingebracht. Meestal komt binnen 24 uur de miskraam op gang.

Voordelen van misoprostol: In 80% van de gevallen verloopt de miskraam goed zonder verder ingrijpen.

Nadelen van misoprostol: Bij een aantal mensen moet alsnog een curettage verricht worden in verband met achtergebleven resten van de zwangerschap (ongeveer 10%). Bij ongeveer 10% van de vrouwen heeft misoprostol totaal geen effect.

Curettage

Bij een curettage verwijdert de gynaecoloog via een dun buisje (vacuümcurettage) of schrappertje (curette) via de schede en de baarmoedermond het zwangerschapsweefsel uit de baarmoeder. Dit kan onder algehele narcose of onder lokale verdoving. Dit is afhankelijk van het ziekenhuis.

Voordelen van een curettage: Minder onzekerheid dan bij afwachten en minder verstoring van het normale leven.

Nadelen van een curettage: Een curettage is een medische ingreep. Een zeldzaam voorkomende complicatie is het syndroom van Asherman; hierbij ontstaan verklevingen aan de binnenzijde van de baarmoeder. Een enkele keer komt er een perforatie voor: het slangetje of curette gaat door de wand van de baarmoeder. Meestal heeft dit geen gevolgen en krijg je antibiotica. Een andere complicatie is een incomplete curettage, waarbij een rest van de miskraam achterblijft. Dit gedeelte kan alsnog spontaan naar buiten komen maar ook kan het nodig zijn hiervoor een tweede curettage te moeten ondergaan.

Wanneer medische hulp inroepen

Het is verstandig om in de volgende situaties ons of de gynaecoloog te waarschuwen:

• Bij hevig bloedverlies (langdurig en meer dan een gewone menstruatie). Zeker bij klachten van sterretjes zien of flauwvallen moet je medische hulp inroepen.
• Bij aanhoudende klachten. Als je krampende pijn en/of hevig bloedverlies blijft houden kan dit wijzen op een incomplete miskraam. Er is dan nog een rest van de zwangerschap aanwezig. Een (nieuwe) curettage kan dan nodig zijn.
• Bij koorts. Een temperatuur van 38 graden of hoger kan wijzen op een ontsteking in de baarmoeder, die eventueel behandeld moet worden met antibiotica.
• Bij vragen en/ of ongerustheid.

Lichamelijk herstel

Het lichamelijke herstel na een spontane miskraam of een curettage is meestal vlot. Gedurende een tot zes weken kun je wat bloedverlies en bruinige afscheiding hebben. Het is verstandig met gemeenschap te wachten tot het bloedverlies voorbij is. Het zwanger worden op zich wordt door een miskraam niet bemoeilijkt en medisch is het niet nodig te wachten met opnieuw proberen zwanger te raken. De volgende menstruatie treedt na ongeveer vier tot zes weken op.

Emotioneel herstel

Praktisch gesproken is de miskraam dan achter de rug, maar verstand en gevoel gaan vaak niet gelijk op. Er is tijd nodig om de miskraam een plaats te geven en te verwerken dat het je overkomen is. Het is ten slotte ook een afscheid nemen van de dromen en verwachtingen die je had vanaf het moment dat je wist dat je zwanger was. Iedereen gaat er op zijn eigen manier mee om. Vaak helpt het om erover te praten, met elkaar, met mensen die dichtbij je staan, of met mensen die er professioneel naar kunnen kijken.

Een volgende zwangerschap

Een volgende zwangerschap verloopt in de meeste gevallen goed, ook bij vrouwen die meer dan een miskraam hebben doorgemaakt. Je kunt je bij een volgende zwangerschap gewoon weer bij ons aanmelden voor een echo.

Voor meer informatie klik hier.